Goździki zamiast tabletki „na gardło”

GOŹDZIKI większości będą kojarzyły się z grzanym winem lub ze świątecznym piernikiem. Korzystam z natury i goździki wykorzystuję również zamiast tabletki na gardło, mają doskonałe działanie antyseptyczne, a dzięki zawartości związków śluzowych działają łagodząco na podrażnione od mówienia krtań i gardło.

Wystarczy jeden goździk rozgryźć w jamie ustnej, „wypędzlować” ją olejkiem eterycznym i gotowe. Taki naturalny produkt o działaniu przeciwbakteryjnym jest pozbawiony dodatków cukru, który jest doskonałą pożywką dla bakterii i grzybów.

Warto spróbować goździka kupionego bezpośrednio w kraju podzwrotnikowym, zakochasz się w tym smaku i stwierdzisz, że to co często jest sprzedawane w sklepach to wysuszony odpad, pozbawiony tego co w nim najcenniejsze – olejku eterycznego.

Skąd pochodzą goździki

Goździkowiec wonny (inaczej goździkowiec aromatyczny, goździk korzenny, czapetka pachnąca, jambłusznik goździkowy) z rodziny mirowate pochodzi Indonezji i Filipin. Uprawiany jest w krajach podzwrotnikowych, na wysokości Oceanu Indyjskiego: Madagaskar, Sumatra, Cejlon i Zanzibarze. Moje goździki na zdjęciu pochodzą z Reunion, który leży właśnie obok Madagaskaru, mój mąż wie jaki prezent przywieźć żonce z delegacji 🙂

Goździki – co wykorzystujemy

Owocem wiecznie zielonego drzewka goździkowego jest ciemnoczerwona jagoda. Drzewko praktycznie przez cały rok ma kwiaty (Caryophylli flos) i to właśnie pączki kwiatów, które są całkowicie wykształcone, ale nie rozwinięte są surowcem zielarskim, który najczęściej wykorzystujemy w postaci popularnych goździków. Otwierając różne opakowania zauważysz różne długości goździka, zależy to od ich pochodzenia. Niestety, te w ogólnej sprzedaży często są już pozbawione części olejku eterycznego, są wysuszone, bez smaku i gdy go rozgryziesz wyraźnie czuć różnicę, a wręcz skutecznie możesz się zrazić do tego smaku. W domu miałam goździki z dwóch różnych źródeł, w porównaniu z tymi z Reunion wyraźnie czuć różnice. Te z Reunion są bardziej mięsiste (czyli nie pozbawione olejków), bardziej pikantne i czuć było olejek eteryczny, który uwolniony po rozgryzieniu rzeczywiście odkażał jamę ustną.

Warto zrobić proste doświadczenie. Kwiaty goździkowca rzucone na powierzchnię wody powinny pływać pionowo główką do góry, jeśli pływają poziomo to prawdopodobnie nie mają już takiej zawartości olejku eterycznego, a tym samym są lżejsze. Moja domowa próba rzeczywiście wykazała, że te z Reunion pływają główką do góry…chociaż po kolejnej próbie stwierdziliśmy, że zależy też od tego, jak rzucisz goździk na powierzchnię wody.

Z goździków jest ekstrahowany olejek goździkowy (Caryophylli oleum), który ma obłędny zapach, ale też duże walory zdrowotne. Może służyć również do aromaterapii, ale uwaga, leczniczo będzie działał ten z goździków, a nie sztucznie aromatyzowany, tani, zafałszowany. Olejek, który kupujesz musi być ze sprawdzonego źródła i drogi. To tak jak z probiotykami, jeśli chcesz uzyskać walory zdrowotne – nie oszczędzaj.

Właściwości zdrowotne goździków

Niezwykle aromatyczny olejek goździkowy ma właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne i lekko ściągające. Lubię go wykorzystywać u pacjentów ze stanami zapalnymi jamy ustnej: aftami, grzybicą jamy ustnej, halitozą. Osoby z refluksem żołądkowo-przełykowym, z uwagi na często niedomknięty dolny zwieracz przełyku mogą mieć nieprzyjemny zapach z ust, warto wtedy żuć goździki zamiast kolejnej gumy do życia.

Dodatek olejku goździkowego często można spotkać w składzie past do zębów, ale też leków, suplementów diety stosowanych w chorobach przyzębia, jamy ustnej, gardła oraz nosa.

Osoby z brakiem apetytu, seniorzy, dzieci, ale też pacjenci z zespołem przerostu bakterii w jelicie cienkim SIBO, zespołem jelita drażliwego (ZJD) mogą rozgryźć goździk około 15 minut przed posiłkiem, skutecznie pobudzi to apetyt, zmniejszy delikatnie mdłości, chociaż w tym temacie skuteczniejszy będzie imbir. Chorzy stosujące chemioterapię gdzie bardzo często jest zgłaszany brak apetytu również mogą przetestować tę metodę.

Gryząc goździk poczujesz, że do jamy ustnej napływa ślina i już może mniej odczuwalny, ale to też się wydarzy – do żołądka napływa sok żołądkowy. Przygotowanie przewodu pokarmowego na trawienie sprawi, że dużo lepiej będziesz się czuć po spożytym posiłku. Pamiętaj jednak, aby sam posiłek jeść powoli, dokładnie przeżuwając każdy kęs (zaleca się ok 15 do 20 razy).

Warto wykorzystać olejek goździkowy gdyż ma on również właściwości rozgrzewające, przeciwbólowe, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne i tutaj pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) powinni się tym surowcem szczególnie zainteresować. Odpowiednio rozcieńczony olejek goździkowy można stosować do masażu oraz do kąpieli, a także podawać doustnie.

Goździki i kulinaria

Goździki to przyprawa kojarzona ze Świętami Bożego Narodzenia – pieczone pierniki aromatyzują całe mieszkanie, wprowadzając w przyjemny i radosny nastrój, dlatego, jeśli żyjesz w stresie, chorujesz na depresję, twój nastrój jest niezbyt optymistyczny – zafunduj sobie pieczenie pierników nawet raz w miesiącu, nie czekając na grudzień. Korzystaj z tego co daje nam natura. Można użyć do aromatyzowania mięs, powbijaj parę sztuk w mięso, odłóż do lodówki na noc, a kolejnego dnia upiecz. Często też dodaję goździki, 1–2 sztuki dodaję też do owocowo–warzywnego smoothie, do gorącej herbaty lub zimnej wody w okresie lata.

Małe, brązowe igiełki to niedoceniana przyprawa, która zwłaszcza w okresie zimy może być stosowana zamiast tabletek na gardło czy też do wspomagania leczenia kandydozy i chorób o podłożu zapalnym. Popatrz na nie przychylnym okiem i poszukaj tych, które mają dużą zawartość olejków eterycznych.

M. E. Senderski „Prawie wszystko o ziołach„, Podkowa Leśna 2017.